Waarom is deze verordening er?

De verordening implementeert het Nagoya-protocol voor gebruikers in de EU

In de eerste plaats moet je ervoor zorgen dat je voldoet aan het Nagoya-protocol. De ABS-verordening 511/2014 van de EU heeft tot doel ervoor te zorgen dat EU-burgers kunnen bewijzen dat zij het Nagoya-protocol naleven. Als zodanig brengt de verordening de EU-wetgeving in overeenstemming met de internationale verplichtingen.

De daadwerkelijke uitvoering van deze verordening zal tevens bijdragen aan het behoud van de biologische diversiteit en het duurzaam gebruik van de componenten daarvan, overeenkomstig de bepalingen van het Verdrag inzake biologische diversiteit.

 

De verordening regelt het toezicht op de naleving

Volgens de artikelen 9 en 11 van de verordening is het, voor Vlaanderen, de verantwoordelijkheid van de Vlaamse Regering en haar bevoegde instantie (Agentschap Natuur en Bos) om toe te zien op de naleving van de verplichtingen door de gebruikers in het Vlaamse Gewest, en corrigerende of bestraffende maatregelen te nemen wanneer Vlaamse gebruikers de verplichtingen uit het Nagoya-protocol niet nakomen.

(Afgezien van het gedeelte over de naleving door de gebruiker, stelt de Verordening ook een register van collecties binnen de EU in en wordt de erkenning van beste praktijken gestimuleerd).

De Europese Commissie legt op haar website uit waarom deze verordening nodig is.

 

 

De nodige zorgvuldigheid betrachten

Alle gebruikers zullen de 'nodige zorgvuldigheid' (due diligence) moeten betrachten om te verzekeren dat de genetische bronnen en de daarmee samenhangende traditionele kennis die zij gebruiken (bv. in het kader van onderzoek), verkregen zijn overeenkomstig de toepasselijke wettelijke voorschriften, en om ervoor te zorgen dat, in voorkomend geval, de voordelen worden gedeeld.

De zorgvuldigheidsverplichting moet ervoor zorgen dat de voor ABS relevante informatie in de gehele keten van de genetische rijkdommen beschikbaar is. Zo zullen alle gebruikers op de hoogte zijn van de betrokken rechten en plichten en deze kunnen naleven.

 

Due Diligence Declaration

De eerste verplichting waarmee EU-gebruikers worden geconfronteerd, is een formele zorgvuldigheidsverklaring.

Als gebruiker ben je verplicht om op twee specifieke controlepunten te verklaren dat de juiste procedure is gevolgd. Dit wordt de 'Due Diligence Declaration' genoemd.

Voor deze verklaring heb je informatie nodig die je best zo spoedig mogelijk verzamelt: het is informatie die je ook verzamelt bij de naleving van het Nagoya-protocol.

Je moet volgende informatie zoeken, bewaren en doorgeven aan volgende gebruikers:

1. de datum en plaats van toegang tot genetische rijkdommen of geassocieerde traditionele kennis;
2. de beschrijving van de genetische rijkdommen of geassocieerde traditionele kennis;
3. de oorsprong vanwaar de genetische rijkdommen of geassocieerde traditionele kennis rechtstreeks werden verkregen, alsmede latere gebruikers ervan;
4. het al dan niet aanwezig zijn van rechten en plichten betreffende toegang en batenverdeling, met inbegrip van rechten en plichten betreffende latere toepassingen en commercialisering;
5. toegangsvergunningen, indien van toepassing;
6. onderling overeengekomen voorwaarden, met inbegrip van regelingen voor het delen van baten, indien van toepassing.

Indien het land van oorsprong een Internationally Recognized Certificate of Compliance (IRCC) heeft afgegeven, kan dit de bovenstaande informatie vervangen.

Eerste checkpoint

Je moet een Due Diligence Declaration indienen in het stadium van de financiering van het onderzoek. Dit dient uiterlijk te gebeuren bij het eindrapport, of bij het ontbreken daarvan, aan het einde van het project. Onder 'financiering' wordt hier verstaan elke financiële bijdrage door middel van een subsidie voor het uitvoeren van onderzoek, al dan niet uit commerciële bron (bv. FWO, EU, ...). Interne begrotingsmiddelen vallen hier niet onder. Details over dit checkpoint zijn te vinden in artikel 5 en bijlage II van Uitvoeringsverordening 2015/1866 van de EU.

Deze aangifte wordt gedaan via het online DECLARE-portaal van de EU. Neem voor hulp contact op met nagoya@ugent.be.

Tweede checkpoint

(alleen in geval van productontwikkeling)

Je moet een tweede Due Diligence Declaration indienen in het stadium van de definitieve ontwikkeling van een product. Deze moet worden ingediend voorafgaand aan een van de vijf gebeurtenissen die worden genoemd in artikel 6 van Uitvoeringsverordening 2015/1866 van de EU. Bijlage III bij deze verordening bevat alle details van dit checkpoint.

Deze aangifte wordt gedaan via het online DECLARE-portaal van de EU. Neem voor hulp contact op met nagoya@ugent.be.

 

 

Informatie bewaren

De tweede verplichting houdt in dat je alle informatie die relevant is voor de toegang en de verdeling van de baten moet bewaren gedurende een periode van 20 jaar na het einde van de gebruiksperiode.